مراحل طلاق، یکی از حساس ترین فرایندهای حقوقی در نظام خانواده است که تأثیر تعیین کننده ای بر آینده زندگی زوجین دارد. طی کردن صحیح این مراحل از ثبت دادخواست در دادگاه خانواده تا صدور حکم و ثبت رسمی طلاق ضامن حفظ حقوق طرفین و کاهش بروز اختلافات و مشکلات قانونی در آینده است.

فرآیند طلاق معمولاً با تنظیم و تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده آغاز می شود. پس از ثبت دادخواست، پرونده به داوری ارجاع می گردد و در ادامه جلسات رسیدگی برگزار می شود. در صورتی که طرفین به سازش نرسند، دادگاه پس از بررسی شواهد و مدارک لازم، حکم طلاق را صادر می کند. طی این مسیر، ارائه مدارک و مستندات مناسب و حضور در جلسات رسیدگی اهمیت زیادی دارد.

نوع و مدت زمان انجام مراحل طلاق بستگی به شیوه رسیدگی دارد؛ طلاق توافقی معمولاً روند کوتاه تری دارد و با توافق طرفین سریع تر به نتیجه می رسد، در حالی که طلاق غیردوافقی ممکن است به دلیل رسیدگی قضایی و پیچیدگی های دعوا زمان بر شود. در هر حالت، آگاهی از مراحل و آماده سازی مدارک مورد نیاز می تواند روند را تسهیل کند.
با توجه به اهمیت این موضوع، در ادامه این مطلب جزئیات و مراحل درخواست طلاق به تفکیک شرح داده شده است.

مراحل طلاق چگونه است؟

راه ها و شیوه های دریافت طلاق متنوع اند و بسته به اینکه درخواست طلاق از سوی زن یا مرد و به چه دلایلی مطرح شود، روند پرونده متفاوت خواهد بود. معمولاً فرآیند با ثبت پرونده در سامانه طلاق (سامانه تصمیم) آغاز می شود؛ پس از ثبت، پرونده به جریان افتاده و نهایتاً دادگاه خانواده با صدور حکم طلاق یا اعطای گواهی عدم امکان سازش، وضعیت حقوقی زوجین را تعیین می کند.
در آموزه های فقهی و مقررات حقوقی خانواده، طلاق به عنوان پایان رابطه زناشویی تعریف می شود و می تواند به دلایل متعددی صورت گیرد. نوع طلاق (توافقی یا قضایی) و مستندات ارائه شده از سوی طرفین در زمان رسیدگی، نقش تعیین کننده ای در سرعت و نتیجه پرونده دارد.
قانون در بسیاری از موارد اختیار اعلام طلاق را به مرد واگذار کرده است؛ با این حال، انجام مراحل قانونی طلاق مستلزم رعایت شرایطی از جمله پرداخت حقوق مالی زوجه و طی تشریفات مربوطه است. حتی در صورتی که زوجه با طلاق مخالفت کند، در صورت طی شدن مراحل قانونی و احراز موازین قانونی توسط دادگاه، امکان اجرای حکم وجود دارد.

مراحل طلاق در عقد دائم

طلاق عمدتاً مربوط به ازدواج دائم است و در عقد موقت (صیغه) با پایان مدت یا بذل مدت از سوی زوج، رابطه زوجیت خاتمه می یابد. در خصوص ثبت رسمی انحلال نکاح، مطابق ماده ۲۴ قانون حمایت خانواده، ثبت طلاق یا اعلام بطلان نکاح در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق پس از صدور گواهی عدم امکان سازش یا صدور حکم مربوط از سوی دادگاه مجاز شناخته شده است. برای راهنمایی در خصوص ثبت رسمی طلاق مطابق مقررات و دریافت گواهی ها، با موسسه حقوقی وکیل معتمد همراه شوید.
بر پایه ماده ۲۵ همین قانون، در موارد طلاق توافقی دادگاه موظف است پرونده را به مراکز مشاوره خانواده ارجاع دهد؛ همچنین زوجین می توانند از ابتدا درخواست طلاق توافقی خود را در این مراکز مطرح کنند. در صورتی که متقاضی از تصمیم خود منصرف نشود، مرکز مشاوره پس از بررسی و تعیین موارد مورد توافق، گزارش و پیشنهادهای مربوط را جهت تصمیم نهایی به دادگاه ارسال می کند. اگر قصد اقدام برای طلاق توافقی دارید، از مشاوره و پیگیری کارشناسان موسسه حقوقی وکیل معتمد بهره مند شوید تا مراحل با کمترین مشکل طی شود.

راهنمای گام به گام مراحل طلاق

1. ثبت درخواست در سامانه های مربوطه (تصمیم یا طلاق)
ابتدا در سامانه تصمیم یا سامانه طلاق ثبت نام و تاریخ و مرکز مشاوره را انتخاب می کنید.
2. انجام مشاوره و صدور گزارش
کارشناس مشاوره نظر خود را اعلام کرده و گواهی عدم امکان سازش (گزارش مشاوره) را صادر می نماید.

3. تنظیم و ثبت دادخواست طلاق در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
زوج یا زوجه (یا وکیلی که وکالت در طلاق دارد) با در دست داشتن گواهی صادره به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست طلاق را ثبت می کند تا زمان و شعبه رسیدگی تعیین شود.
4. ارجاع پرونده به دادگاه خانواده
دفتر خدمات الکترونیک، پرونده و مدارک ضمیمه را به دادگاه خانواده ارسال می کند.
5. تعیین شعبه و ابلاغ وقت رسیدگی
پرونده به شعبه مربوطه ارجاع شده و وقت رسیدگی تعیین می شود. تاریخ و ساعت حضور طرفین از طریق سامانه ثنا به آن ها ابلاغ می گردد.
6. معرفی داور و تلاش برای سازش
پس از صدور قرار ارجاع به داوری، دادگاه از هر یک از طرفین می خواهد ظرف یک هفته یک داور معرفی کنند. داور باید از اقارب متأهل بوده، حداقل ۳۰ سال سن داشته و آگاه به مسائل شرعی و خانوادگی باشد تا آخرین فرصت برای ایجاد صلح بررسی شود. چنانچه طرفین داور معرفی نکنند، دادگاه داور تعیین خواهد کرد.
7. پذیرش برخی محارم به عنوان داور
در صورت وجود شرایط، محارم زوجه که همسرشان فوت کرده یا از هم جدا شده اند نیز می توانند به عنوان داور پذیرفته شوند.
8. حکم دادگاه درباره حقوق مالی و حضانت
دادگاه در حکم خود با توجه به شروط ضمن عقد و مفاد سند ازدواج، تکلیف مهریه، جهیزیه، نفقه زوجه، هزینه های اطفال و هزینه های مربوط به حاملگی و زایمان را مشخص می کند. همچنین اجرت المثل ایام زوجیت مطابق تبصره ماده ۳۳۶ قانون مدنی تعیین می شود و مسایل مربوط به حضانت و نگهداری فرزندان و نحوه تأمین هزینه های آنان مشخص می گردد.
9. تعیین ترتیب ملاقات فرزند
دادگاه با رعایت مصلحت و وابستگی عاطفی طفل زمان و مکان ملاقات او با والدین و سایر بستگان را نیز تعیین می کند.
10. اجرای ثبت طلاق و شرط عدم بارداری
 پس از صدور گواهی عدم امکان سازش، زوجه باید تست بارداری انجام داده و نتیجه را به دفتر ثبت ازدواج و طلاق ارائه کند تا عدم بارداری اثبات شود. پس از ارائه مدارک لازم (عقدنامه و گواهی دادگاه و نتیجه آزمایش)، طرفین تا سه ماه فرصت دارند برای اجرای صیغه طلاق به دفتر ازدواج و طلاق مراجعه کنند و در آنجا طلاق اجرا شود.

توجهات مهم در مورد مراحل طلاق

ثبت طلاق منوط به پرداخت حقوق مالی زن است. در صورتی که زن با وجود عدم دریافت حقوق مالی، به ثبت طلاق رضایت دهد، حق پیگیری دریافت مطالبات خود از طریق اجرای احکام دادگستری محفوظ است. ارائه گواهی پزشکی درباره وجود یا عدم وجود جنین برای ثبت طلاق الزامی است، مگر اینکه زوجین در مورد وجود جنین اتفاق نظر داشته باشند. در صورت نیاز به راهنمایی یا پیگیری حقوقی می توانید از خدمات موسسه حقوقی وکیل معتمد استفاده کنید.

راهنمای مراحل طلاق در عقد موقت و نکات حقوقی مرتبط

مراحل طلاق در عقد موقت

مطابق ماده 1139 قانون مدنی، طلاق به عقد دائم اختصاص دارد و در عقد موقت اصطلاحِ مرسوم «طلاق» کاربرد ندارد. در ازدواج موقت، دو حالت منجر به پایان رابطه می شود: انقضاء مدت (پایان طبیعی مدت تعیین شده) و بذل مدت (بخشیدن مدت باقیمانده توسط مرد).
زمانی که مرد مدت باقیمانده را ببخشد یا مدت عقد به اتمام برسد، رابطه زوجیت خاتمه می یابد. بذل مدت معمولاً با اراده مرد واقع می شود و نیاز به تشریفات خاصی ندارد. از بذل مدت در مدت عده رجوع متصور نیست، زیرا فرق میان طلاق رجعی و بذل مدت وجود دارد.
اگر زوجه وکالت در بذل مدت از سوی شوهر داشته باشد، خود می تواند اقدام به بذل کند. در صورتی که وکالت وجود نداشته باشد و زوجه بتواند در دادگاه ثابت کند ادامه زندگی برای او همراه با سختی و عسر و حرج است، دادگاه می تواند به استناد ماده 1130 قانون مدنی حکم به بذل مدت از سوی زوج کند.

نکات مهم حقوقی در فرآیند طلاق

به جز در طلاق توافقی، دادگاه پیش از صدور حکم موضوع را برای فراهم سازی امکان صلح و سازش به داوری ارجاع می دهد و باید در حکم، نظر داوران را ملاحظه کند؛ در صورت عدم پذیرش نظر داوران باید دلایل رد را ذکر نماید.
1. اگر زن ثابت کند که مطابق اذن یا به دستور شوهر از اموال خود برای مخارج متعارف زندگی که بر عهده شوهر بوده هزینه کرده و مرد نتواند این هزینه را بخشیده (تبرع) اثبات کند، زن می تواند معادل آن را از مرد مطالبه کند.
2. اجرای صیغه طلاق و ثبت آن معمولاً منوط به انقضای مهلت فرجام خواهی یا ابلاغ رأی قطعی است.
3. مدت اعتبار حکم طلاق، شش ماه از تاریخ ابلاغ رأی قطعی یا انقضای مهلت فرجام خواهی است.
4. هرگاه زوجه حکم طلاق را به دفتر رسمی ازدواج و طلاق تسلیم کند و زوج ظرف یک هفته در دفتر حاضر نشود، سردفتر مراتب را به زوجین ابلاغ می نماید تا برای اجرای صیغه طلاق حاضر شوند؛ اگر زوج حاضر نشود یا عذر موجهی نیاورد، صیغه طلاق جاری و ثبت می شود و نتیجه به او ابلاغ خواهد شد.
5. اعتبار گواهی عدم امکان سازش برای ارائه به دفتر رسمی ازدواج و طلاق سه ماه پس از قطعی شدن رأی است؛ پس از این مدت، گواهی فاقد اعتبار می شود.
6. در صورتی که گواهی عدم امکان سازش به دلیل توافق زوجین صادر شده و زوجه بر اساس رأی دادگاه یا سند رسمی وکالت بلاعزل برای اجرای صیغه طلاق داشته باشد، عدم حضور زوج مانع اجرای طلاق و ثبت آن نیست.
7. برای وقوع طلاق لازم است صیغه طلاق در حضور دست کم دو مرد عادل قرائت و شنیده شود؛ قانون برای تحقق طلاق تشریفاتی قائل شده تا از سهل انگاری جلوگیری شود.

شرایط طلاق دهنده (شوهر)

مطابق اصول مدنی، کسی که اقدام به طلاق می کند باید اهلیت داشته باشد؛ یعنی بالغ، عاقل، قاصد و مختار باشد. حق طلاق در نظام حقوقی ما عمدتاً با شوهر است.
در مواردی که مرد مجنون باشد، تنها در شرایط خاص (مثلاً جنون دائمی و با تشخیص مصلحت مولی علیه) ممکن است آثار متفاوتی در ارتباط با طلاق مطرح شود؛ اما به طور کلی اهلیت طلاق دهنده شرط تحقق صیغه طلاق است.
طلاق باید منجز باشد؛ طلاق معلق به شرط به لحاظ حقوقی باطل محسوب می شود.

شرایط مربوط به زن (مطلقه و وضعیت مزاجی)

بر اساس ماده 1140 قانون مدنی، طلاق در مدت عادت ماهیانه یا در حال نفاس به طور معمول صحیح نیست، مگر در مواردی مثل حامل بودن زن یا اینکه طلاق قبل از نزدیکی واقع شده باشد یا غیبت شوهر به نحوی که اطلاع از وضعیت عادت ماهیانه برای او ممکن نباشد.
طلاق در طهر مواقعه (زمانی که زن پاک از حیض و نفاس است و در زمان نزدیکی بوده اند) در شرایط خاصی صحیح است؛ در زن یائسه یا حامل نیز شرایط متفاوتی برقرار است.
زنی که علی رغم اقتضای سن عادت ماهیانه ندارد، طلاقش زمانی صحیح است که از تاریخ آخرین نزدیکی سه ماه گذشته باشد.

طبقه بندی وضعیت زنان از نظر امکان طلاق

گروه اول: زنانی که شوهر می تواند در هر حال آنها را طلاق دهد:

1. زنانی که با آنها نزدیکی نشده است.
2. زنان یائسه.
3. زنان حامله.

گروه دوم: زنانی که هنگام طلاق وضعیت مزاجی (عادت ماهیانه/نفاس) باید مورد توجه قرار گیرد:

1. زنانی که در حالت عادت ماهیانه هستند طلاق در مدت عادت یا نفاس صحیح نیست.
2. زنانی که علیرغم سن، عادت ماهیانه ندارند در این حکم باید سه ماه از آخرین نزدیکی گذشته باشد تا طلاق صحیح باشد.
اگر نیاز به راهنمایی حقوقی دقیق تر یا پیگیری پرونده دارید، می توانید از خدمات موسسه حقوقی وکیل معتمد استفاده کنید.

مراحل دادخواست طلاق توافقی

اگر زن بخواهد به صورت یک طرفه از شوهر جدا شود بدون حمایت حقوقی روند کار دشوار می شود؛ بنابراین توصیه می شود در هر مرحله از پرونده از یک وکیل خبره استفاده کنید. در صورت نیاز به پیگیری و تنظیم پرونده و توافق نامه ها می توانید از خدمات موسسه حقوقی وکیل معتمد بهره مند شوید.

پیش نیازها و مبانی قانونی دادخواست طلاق

طبق مواد 1119، 1129 و 1130 قانون مدنی زن سه مسیر اصلی برای درخواست طلاق دارد:

• داشتن وکالت در طلاق (حق طلاق).
• اثبات عسر و حرج (شرایط سخت و مضیقه برای زن).
• استناد به طلاق خلع (تقاضای بخشش از مهریه یا توافق مالی).

چگونگی طلاق توافقی (به طور کلی)

در طلاق توافقی، دادگاه معمولاً به توافقات زوجین درباره مسائل مالی و غیرمالی احترام می گذارد و بر اساس آن ها گواهی عدم امکان سازش یا صورتجلسه توافقی تنظیم می شود. سپس مراحل اجرایی برای ثبت طلاق دنبال می گردد.

مراحل زمانی که زن از طریق دادخواست (غیرتوافقی) اقدام می کند 

1. تهیه و تکمیل مدارک مورد نیاز (عقدنامه، شناسنامه و کارت ملی) و ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی.
2. ارجاع پرونده به داوری برای تلاش در جهت سازش.
3. اقدام داوران برای میانجی گری و ثبت گزارش جلسات.
4. در صورت بی نتیجه ماندن سازش، ارسال گزارش به دادگاه و رسیدگی قضایی.
5. صدور حکم دادگاه با توجّه به دلایل، مدارک و نظر داوران.
6. مهلت اعتراض 20 روز برای طرف مغبون از زمان ابلاغ حکم.
7. در صورت اعتراض، ارجاع پرونده به دادگاه تجدیدنظر و بررسی مجدد حکم.
8. در نوبت بعدی، در صورت استمرار اختلاف، امکان فرجام خواهی و ارجاع به دیوان عالی کشور وجود دارد تا حکم نهایی صادر شود.

مراحل و آثار داشتن وکالت در طلاق (حق طلاق)

• حق طلاق زمانی به زن منتقل می شود که مرد به صورت رسمی (در دفتر اسناد رسمی) به زوجه وکالت در طلاق داده باشد. این وکالت ممکن است شامل توکیل به غیر و وکالت بلاعزل نیز باشد.
• اگر وکالت شامل حق «توکیل به غیر» نباشد، عملاً زن نمی تواند دیگری را به نمایندگی از خود یا از جانب شوهر برای اجرای طلاق به کار گیرد.
• با وکالت کامل، زن می تواند وکیل دادگستری را برای انجام تشریفات طلاق معرفی کند؛ در عمل وکیل منتخب از سوی زن، به عنوان وکیل زوج (با توکیل) نیز عمل می کند تا ثبت دادخواست و پیگیری پرونده ممکن شود.
• نکته مهم: یک وکیل نمی تواند هم زمان وکیل خواهان و خوانده باشد؛ بنابراین اگر زن خود نخواهد در جلسات حضور یابد، باید وکیل مجزا معرفی کند. در غیر این صورت در برخی مراحل حضور او همراه با وکیل زوج لازم است.

مدارک معمول مورد نیاز برای اعمال «حق طلاق» یا ثبت طلاق توافقی

• وکالت نامه رسمی طلاق (اصل و رونوشت).
• عقدنامه یا رونوشت آن.
• اصل شناسنامه و کارت ملی و کپی آنها.
• در صورت امکان، کپی شناسنامه و کارت ملی زوج جهت تسریع امور قضایی و اداری.
  نکات تکمیلی و عملی
• در طلاق توافقی، تنظیم یک برگه صریح درباره تقسیم حقوق مالی (مهریه، نفقه، جهیزیه، اجرت المثل و نحوه حضانت و ملاقات) اهمیت زیادی دارد تا از اختلافات بعدی جلوگیری شود.
• انجام مشاوره حقوقی و تهیه اسناد محکم باعث تسریع و کاهش ریسک برای طرفین می شود.

در صورت نیاز به تنظیم توافقنامه، تنظیم وکالت نامه یا پیگیری پرونده می توانید با موسسه حقوقی وکیل معتمد تماس بگیرید تا مشاوره و پیگیری حقوقی دریافت کنید.

نمونه متن وکالت نامه برای طلاق بدون مطالبه مهریه

موکل: آقای/خانم ……………………………….
شماره شناسنامه: ……………… شماره ملی: ……………………
نشانی: ……………………………………………………………..
وکیل (نماینده حقوقی): وکیل/وکلای معرفی شده توسط موسسه حقوقی وکیل معتمد
شماره وکالت نامه (در صورت وجود): …………………………………
موضوع وکالت:
با توجه به اختیار تام و اعطای وکالت رسمی، موکل وکالت می دهد به وکیل/نمایندهٔ یادشده (از طرف موسسه حقوقی وکیل معتمد) تا به نمایندگی از موکل در مراجع قضایی و اداری ذی صلاح از جمله دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادگاه های خانواده، شوراهای حل اختلاف، دفاتر رسمی ثبت ازدواج و طلاق و تمامی مراجع مربوطه اقدام نماید و انجام امور زیر را به عهده گیرد:
1. تقدیم و ثبت دادخواست طلاق (توافقی یا یک طرفه) و پیگیری کلیه مراحل دادرسی مرتبط تا حصول نتیجه؛
2. مذاکره و توافق با طرف مقابل در خصوص کلیه مسائل مالی و غیرمالی (شامل بذل تمام یا بخشی از مهریه، نفقه، اجرت المثل، جهیزیه و هرگونه حقوق مالی مرتبط) و قبول بذل مهریه به نحوی که منجر به طلاق شود؛
3. تعیین تکلیف حضانت، ملاقات، نفقه فرزندان مشترک و اتخاذ هر تصمیم حقوقی لازم در این زمینه؛
4. معرفی، انتخاب یا عزل داوران و حضور و شرکت در جلسات واحد مشاوره و شرکت در جلسات داوری؛
5. تنظیم و امضای هرگونه توافق نامه، صورت جلسه، اظهارنامه، اعلام رضایت، درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش، ارائه مدارک، وکالتنامه های فرعی و سایر اوراق لازم؛
6. حضور در دفاتر رسمی ثبت ازدواج و طلاق و اجرای صیغه طلاق، امضای اسناد ثبت و انجام تشریفات ثبت طلاق؛
7. وصول یا اسقاط حقوق مالی موضوع وکالت و قبول بذل مهریه و هرگونه تراضی مالی به تشخیص وکیل؛
8. تقدیم دادخواست، استرداد دعوی، تجدیدنظرخواهی، فرجام خواهی و نیز اسقاط این حقوق تا حدی که مصلحت موکل اقتضا کند؛
9. تفویض وکیل و توکیل به غیر (حق توکیل به غیر) ولو به صورت مکرر و مع الواسطه، تعیین و عزل وکلای منتخب و اقدام از سوی وکلای توکیل شده؛
10. انجام کلیه امور ثبتی، اداری و قضایی لازم و انجام هرگونه عملیات حقوقی و کیفری مرتبط که برای احقاق منافع موکل ضروری است.

حدود اختیارات:

• وکیل مجاز است هر اقدامی را که به تحقق موضوع وکالت منتهی می شود به عمل آورد و امضاها و اعمال او نسبت به موکل نافذ و معتبر خواهد بود.
• موکل ضمن عقد خارج لازم حق عزل یا تضییق اختیارات وکیل را تا انجام کامل موضوع وکالت از خود ساقط می نماید؛ مگر در صورت اقدام وکیل برخلاف حکم قانون یا عمل برخلاف مصلحت موکل که در آن صورت موکل می تواند با تقدیم شکایت یا طرح دعوی اقدامات مربوطه را پیگیری کند.
• وکالت شامل اختیار دریافت وجوه، واگذاری حقوق مالی، و درج توافق های لازم در اسناد رسمی می باشد.
  تذکرها و تصدیقات:
• موکل تصدیق می کند که به صورت واضح و بدون اکراه؛ موافقت خود را با بذل کلی مهریه/استحقاقات مالی (در صورت تعیین صریح در متن توافق) اعلام می نماید و کلیه مسئولیت ها و آثار حقوقی این اقدام را پذیرفته است.
• این وکالت نامه صرفاً در محدودهٔ اختیارات مندرج معتبر است و هرگونه الحاق یا تغییر باید به صورت مکتوب و در دفتر اسناد رسمی تنظیم شود.
• تنظیم وکالت نامه در یکی از دفاتر اسناد رسمی یا در کنسولگری های جمهوری اسلامی ایران (برای خارج از کشور) الزامی است تا قابلیت اجرایی و ثبت در مراجع ذی ربط را داشته باشد.
  امضاء موکل: ……………………………….
  تاریخ: ………………………
  امضاء نماینده (در صورت لزوم): ……………………………….
  نام وکیل/نماینده معرفی شده توسط موسسه حقوقی وکیل معتمد: ………………………
  (محل مهر و امضای دفتر اسناد رسمی)

اقسام طلاق

طلاق باتوجه به آثار و وضعیت طرفین به چند نوع تقسیم می شود که در تقسیم بندی پایه ای غالباً به دو گروه رجعی و بائن تقسیم می گردد. هر یک از این انواع، پیامدها، احکام عده و ضوابط اجرای متفاوتی دارند که در ادامه به طور خلاصه و قابل فهم شرح داده می شود.
طلاق رجعی مفهوم و مراحل

• طلاق رجعی طلاقی است که پس از آن مرد در مدت عده حق رجوع دارد؛ یعنی می تواند بدون عقد مجدد زندگی مشترک را از سر گیرد (ماده 1148 قانون مدنی). عده معمولاً شامل دوره عادت ماهیانه زن است و تا پایان آن زن مجاز به ازدواج مجدد نیست.
• اجرای صیغه طلاق در طلاق رجعی مطابق مقررات انجام شده و صورت جلسه می شود. ثبت رسمی طلاق در دفاتر ثبت منوط به ارائه گواهی کتبی از حداقل دو شاهد درباره سکونت زن در منزل مشترک تا پایان عده یا رضایت زن برای ثبت است.
• اگر مرد در مدت عده رجوع کند، صورت جلسه طلاق ابطال می شود؛ در غیر این صورت پس از انقضای عده، صورت جلسه تکمیل و ثبت نهایی انجام می گیرد.
  آثار طلاق رجعی
• تا پایان عده، رابطهٔ نکاح به طور کامل منقطع نشده و حقوق و تکالیف زوجین همچنان باقی است (مانند نفقه).
• در مدت عده نفقه بر عهده شوهر است و در صورت اختلاف دادگاه میزان را تعیین می کند.
• در صورت فوت یکی از طرفین در مدت عده، از دیگری ارث برده می شود.
• در صورتی که طلاق رجعی نباشد یا طلاق در حال نشوز واقع شده باشد، مقررات نفقه فرق می کند؛ در طلاق بائن اصولاً نفقه ساقط است مگر در صورت حمل.

مفهوم طلاق بائن و انواع آن

طلاق بائن به طلاقی گفته می شود که رابطه نکاح به صورت قطعی منحل می گردد و در مدت عده زوج حق رجوع ندارد (ماده 1144). برای بازگشت به زندگی مشترک پس از طلاق بائن، ازدواج مجدد و سپس تنظیم شرایط نکاح مجدد لازم است.

مواردی که طلاق بائن محسوب می شوند عبارت اند از:

1. طلاق قبل از نزدیکی؛
2. طلاق زن یائسه؛
3. طلاق خلع یا مبارات مادامی که زن رجوع به عوض (بازپس گیری بخشش) نکرده باشد؛
4. سومین طلاق بعد از سه وصلت متوالی (چه متوالی از رجوع باشد چه از نکاح جدید).

آثار طلاق بائن

آثار طلاق بائن شامل انحلال کامل رابطه از تاریخ وقوع طلاق، از بین رفتن حقوق و تکالیف زوجیت، تغییر اقامتگاه زن و الزام به عقد جدید برای بازگشت به همسری است. در طلاق بائن نفقه در ایام عده به طور معمول پرداخت نمی شود مگر در صورت حامل بودن زن.

طلاق خلع تعریف و پیامدها

خلع طلاقی است که زن به خاطر کراهت از ادامه زندگی در ازای بخشیدن مالی (عینا یا معادل مهریه یا مبلغی دیگر) از شوهر جدا می شود (ماده 1164 قانون مدنی). بخشش می تواند کمتر، برابر یا حتی بیش از مهریه باشد اما قانون مانع مطالبه سوءاستفادهٔ غیرمعقول نیست.

خلع جزو طلاق های بائن است و معمولاً در عرف معادل توافقی بودن طلاق تلقی می شود. اگر زن پس از بخشش قبل از انقضای عده رجوع کند، طلاق ممکن است تبدیل به رجعی گردد (در شرایط خاص).

طلاق مبارات تعریف و ویژگی ها

در طلاق مبارات هر دو طرف نسبت به استمرار زندگی از یکدیگر کراهت دارند و زن در عوض بخشیدن مالی یا بدون آن جدا می شود (ماده 1147). این نوع نیز از مصادیق طلاق بائن است. در مبارات میزان بخشش نباید از مهریه تجاوز کند؛ یعنی معمولاً فدیه نباید بیشتر از مهریه باشد.

طلاق غیابی کلیات

طلاق غیابی زمانی رخ می دهد که یکی از طرفین در مراحل دادرسی حاضر نشود و پرونده یا حکم بدون حضور او پیگیری یا صادر شود. طلاق غیابی می تواند از جانب زن یا مرد باشد، مشروط بر اینکه دادگاه شرایط قانونی (مثل اثبات عسر و حرج برای زن) را احراز کند. در صورتی که طرف مغضوب در دادگاه حاضر نشود و ابلاغ ها صورت گرفته یا دفاع کتبی ارائه نگردد، حکم صادره غیابی تلقی می شود.

طلاق به دلیل عسر و حرج چگونگی و مصادیق

براساس ماده 1130 قانون مدنی، اگر ادامه زوجیت برای زن با عسر و حرج (مشقت و تنگنا) همراه باشد، می تواند از مراجع قضایی درخواست طلاق کند و در صورت اثبات، دادگاه ممکن است زوج را مجبور به بذل مدت یا طلاق نماید.
مثال هایی که معمولاً در عمل از مصادیق عسر و حرج شناخته می شوند (مشروط به اثبات در دادگاه یا وجود شرط در عقدنامه) شامل مواردی مانند: ترک خانواده یا غیبت طولانی شوهر، خودداری از دادن نفقه به مدت معین، سوءرفتار و ضرب و جرح، اعتیاد به مواد مخدر، ابتلاء به بیماری های صعب العلاج، محکومیت کیفری شدید، جنون مستمر، عدم امکان باروری بعد از مدت معین و امثال آن است.

تمایز طلاق و فسخ نکاح

فسخ و طلاق از حیث ماهیت، آثار و مراجع متفاوت اند: فسخ معمولاً بدون تشریفات طلاق مانند گواهی عدم سازش انجام می شود و می تواند به واسطه وجود عیوب یا شروط خاص به وقوع بپیوندد.

تفاوت های کلیدی طلاق و فسخ نکاح شامل این موارد است

طلاق در طهر مواقعه (بعضی شرایط) محدودیت دارد ولی فسخ ندارد؛ رجوع در طلاق رجعی ممکن است اما در فسخ امکان پذیر نیست؛ موجبات و آثار و احکام مرتبط (مهریه، عده و امثالهم) بین این دو فرق دارند؛ طلاق مخصوص عقد دائم است و فسخ ممکن است در عقد دائم و موقت باشد.
موارد فسخ شامل عیوب مندرج در قانون (مثل خصاء، عنن، صفت های مندرج در ماده 1123 و شرط هایی که زمان عقد بوده و بعداً معلوم شود وجود نداشته اند) است که در صورت احراز به طرف مقابل حق فسخ می دهد.

عده مفهوم و انواع

عده مدت زمانی است که زن پس از پایان نکاح (طلاق یا فوت شوهر) نباید ازدواج جدید نماید. هدف از وضع عده جلوگیری از اختلاط نسل و احترام به رابطهٔ قبلی است.
طول و شرایط عده بستگی به علت و نوع پایان نکاح (طلاق رجعی یا بائن، فوت، موقت یا دائم، حامل بودن یا نبودن زن) دارد. در مدت عده، در طلاق رجعی برخی حقوق مانند نفقه و ارث ممکن است برقرار بماند و مرد حق رجوع دارد.

طلاق و حضانت فرزند در مراحل طلاق

تشریفات طلاق در حضور فرزند تفاوتی ندارد، اما مسائل حضانت و نگهداری پس از طلاق بر اساس قواعد مدنی (از ماده 1168 به بعد) تعیین می شود. اصول کلی عبارت اند از:

• حضانت تا حدود سنی مشخص معمولاً با مادر است: تا 7 سالگی به طور عمومی با مادر؛ پس از آن برای دختر تا 9 سال و پسر تا 15 سال حضانت غالباً به پدر محول می شود، مگر اینکه دادگاه مصلحت طفل را متفاوت تشخیص دهد.
• پس از رسیدن به سن مقرر (دختر بعد از 9 سال، پسر بعد از 15 سال) فرزند می تواند ترجیح خود را درباره اقامتگاه اعلام کند و قانون به اختیار او احترام می گذارد.
• در طلاق توافقی امکان توافق طرفین بر سر حضانت وجود دارد؛ اما برای فرزندانی که سن قانونی تصمیم گیری را گذرانده اند، تصمیم دادگاه و خواست خود طفل اهمیت بیشتری دارد.

در صورت نیاز به آماده سازی متون حقوقی، تدوین لایحه، تنظیم شروط ضمن عقد یا پیگیری پروندهٔ طلاق می توانید از مشاوره و خدمات موسسه حقوقی وکیل معتمد استفاده کنید تا راهنمایی و پیگیری حرفه ای دریافت نمایید.

انجام مراحل طلاق با بهترین وکیل طلاق تهران

برای طی کردن مراحل طلاق در تهران بهره مندی از تجربه وکلا و تیم حقوقی متخصص می تواند سرعت و نتیجه گیری پرونده را به طور قابل توجهی افزایش دهد. وکیل طلاق از موسسه حقوقی وکیل معتمد با آشنایی کامل به رویه دادگاه های خانواده، سامانه های الکترونیک قضایی، تشریفات ثبت طلاق و نکات فنی مانند ارائه دلایل عسر و حرج، تنظیم وکالت نامه در طلاق، تنظیم توافق نامه های مالی (مهریه، نفقه، اجرت المثل) و پیگیری امور حضانت و ملاقات، از ابتدا پرونده را مدیریت می کند تا ریسک صدور احکام نامطلوب کاهش یابد.

حضور وکیل مجرب همچنین در مذاکره با طرف مقابل و داوران، تهیه مستندات لازم، اقدام برای ثبت و اجرای صیغه طلاق و پاسخ به اعتراض ها در مراحل تجدیدنظر و فرجام نقش تعیین کننده ای دارد؛ برای هماهنگی جلسه مشاوره و بررسی پرونده می توانید با موسسه حقوقی وکیل معتمد تماس بگیرید.

جمع بندی

طلاق انواعی دارد؛ از جمله طلاق توافقی، طلاق با داشتن حق طلاق، طلاق از طرف زن یا طلاق از طرف مرد (که در بعضی موارد به صورت طلاق یک طرفه نیز واقع می شود) و حتی طلاق در دوران عقد. هر یک از این اقسام آثار و تشریفات متفاوتی از قبیل مدت عده، حق رجوع، تکلیف نفقه و قواعد حضانت فرزندان به همراه دارند.

در مسائل مالی و حقوقی مانند تعیین مهریه، تقسیم اموال و تنظیم قراردادهای حضانت، بهره مندی از وکیل مهریه و طلاق بسیار حیاتی است تا مدارک و دلایل به درستی تنظیم شده و اختلافات آتی کاهش یابد. برای سرعت بخشیدن به روند و تضمین رعایت حقوق هر دو طرف، می توانید از مشاوره و پیگیری های تخصصی موسسه حقوقی وکیل معتمد استفاده کنید.